هنر به مثابه راهبرد فرهنگی در اندیشه فارابی

Authors

نادیا مفتونی

استادیار دانشگاه تهران

abstract

فارابی در طراحی مدینه فاضله جایگاه ویژه ای را به هنرمندان اختصاص داده است. هنرمند پس از طبقه حکام و فرمانروایان الهی و در کنار خطیبان و پیشوایان مذهبی جای گرفته است. برای تبیین این جایگاه می توان چنین استدلال نمود که: -1 از نظر فارابی عامه مردم قدرت ذهنی کافی برای درک حقایق عقلی ندارند یا از انس و آشنایی کافی با امور عقلی و سعادت های عقلانی برخوردار نیستند. -2 در عین حال بالاترین سعادت و خوشبختی، سعادت حسی و خیالی و وهمی نیست. بلکه خوشبختی عقلی است که عالی تر از آن سعادتی متصور نیست. -3 راه رساندن مردم به سعادت نهایی یا خوشبختی عقلی این است که تصویری از حقایق و سعادت های عقلی در قوای خیالی مردم ایجاد شود. به همین علت انبیا و جانشینان ایشان که حاکمان مدینه فاضله اند و همه حقایق عقلی را با قوه ناطقه خویش و با براهین یقینی دریافته اند، آنها را با شیوه های تخییلی و اقناعی به اذهان جمهور انتقال می دهند. هنرمند مدینه فاضله نیز در کنار خطبا که حقایق عقلی را با روش های اقناعی انتشار می دهند، سعی در ترویج سعادت معقول و معارف وحیانی با شیوه های تصویرسازی یا تخییل و محاکات دارد. هنرمند همچنین قادر است بین جوامع و فرهنگ های گوناگون ارتباط برقرار کند. زیرا می تواند حقیقت ثابت و یگانه ای را با تصاویر و محاکیات و تشبیهات مختلف معرفی کند و سعادت وحیانی را با زبان اقوام و فرهنگ های گوناگون تجسم نماید.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

هنر به‌مثابه راهبرد فرهنگی در اندیشه فارابی

فارابی در طراحی مدینه فاضله جایگاه ویژه‌ای را به هنرمندان اختصاص داده است. هنرمند پس از طبقه حکام و فرمانروایان الهی و در کنار خطیبان و پیشوایان مذهبی جای گرفته است. برای تبیین این جایگاه می‌توان چنین استدلال نمود که: -1 از نظر فارابی عامه مردم قدرت ذهنی کافی برای درک حقایق عقلی ندارند یا از انس و آشنایی کافی با امور عقلی و سعادت‌‌های عقلانی برخوردار نیستند. -2 در عین حال بالاترین سعادت و خوشبخ...

full text

خطابه به مثابه راهبرد فرهنگی در اندیشه فارابی

از نگاه فارابی سعادت انسان در بستر زندگی اجتماعی رقم می­خورد و ارتباط و مفاهمه بین فرهنگی، متضمن سعادت و پیشرفت زندگی مدنی است. او در میان صناعات متفاوت منطقی، خطابه را دارای ویژگی‏های مهمی مانند عامه فهم بودن و شمول موضوعی می­داند و آن را جهت مفاهمه همگانی و تربیت افراد جامعه مناسب می­شمارد. او که دارای دیدگاه­های سیاسی و اجتماعی است، خطابه را برخوردار از دو حیثیت راهبردی فرهنگی می­انگارد: یکی...

full text

ماهیِّّّت هنر در اندیشه فارابی

فارابی پیرامون هنردر دو سطح سخن می گوید. هنری که در جامعه محقق می شود، مشتمل بر هنرهای محمود و هنرهای پلید است. البته هنر فاضله و هنری که به دست هنرمند مدینه فاضله تولید می شود، صرفا هنر محمود است. هنر محمود یا هنر فاضله، خیر و سعادت معقول را در قوای خیالی مجسم می کند و در صدد ایجاد اعتدال در عواطف و احساسات است. در حالی که هنر پلید،درست در نقطه مقابل قرار دارد و انفعالات و عواطف را به افراط و ...

full text

ماهیِّّّت هنر در اندیشه فارابی

فارابی پیرامون هنردر دو سطح سخن می گوید. هنری که در جامعه محقق می شود، مشتمل بر هنرهای محمود و هنرهای پلید است. البته هنر فاضله و هنری که به دست هنرمند مدینه فاضله تولید می شود، صرفا هنر محمود است. هنر محمود یا هنر فاضله، خیر و سعادت معقول را در قوای خیالی مجسم می کند و در صدد ایجاد اعتدال در عواطف و احساسات است. در حالی که هنر پلید،درست در نقطه مقابل قرار دارد و انفعالات و عواطف را به افراط و ...

full text

سهروردی به مثابه هنر-دانشمند سینوی

شیخ شهاب الدین سهروردی موسس حکمت اشراق، در رساله های متعدد داستانی، دیدگاه های خویش را به زبان هنر، رمز و نماد بیان کرده است. لذا او را هنر-دانشمند می نامیم. بررسی این نمادسازی ها نشان می دهد که سهروردی در زبان سمبلیک، روی آوردی سینوی دارد. این روی آورد در سه مساله اساسی فلسفی قابل بررسی است: حواس ادراکی، مساله صدور، و کیهان شناسی. در مساله ادراکات، ده حس ظاهری و باطنی توسط ده برج، ده بند...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
راهبرد فرهنگ

جلد ۳، شماره شماره ۱۱-۱۰، صفحات ۱۱۳-۱۲۶

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023